Historia harcerstwa w Chodzieży: Zaglądamy do kroniki 1. Drużyny Harcerskiej im. Zawiszy Czarnego (ZDJĘCIA)

Harcmistrz Zenon Gośliński, który od niedawa ma w Chodzieży „własną” ulicę i którego zasług dla chodzieskiego harcerstwa nie sposób przecenić, zgromadził sporo materiałów pozwalających odtworzyć początki i rozwój ruchu skautowskiego na terenie Ziemi Chodzieskiej. W związku ze 100-leciem harcerstwa w Chodzieży sięgamy do tych materiałów po raz kolejny: po to, aby prześledzić początki 1. Drużyny Harcerskiej im. Zawiszy Czarnego. Zenon Gośliński wstąpił do niej w wieku 10 lat i to właśnie wtedy zaczęła się jego przygoda z harcerstwem.

1. Drużyna Harcerska im. Zawiszy Czarnego powstała 27 stycznia 1925 roku. Zawiązała się przy gimnazjum im. św. Barbary, a jej pierwszym drużynowym był uczeń kl. VI Zbigniew Heliński. W skład drużyny wchodziło ok. 30 osób - począwszy od uczniów najmłodszych klas, aż po młodzież klas VII.

Początki drużyny tak opisano w jej kronice: „W jednej z klas naszego gimnazjum grupka uczniów uważnie słucha: ...nie należy bowiem zadawalać się tylko nauką, trzeba się samemu jeszcze doskonalić, urabiać swój charakter, kształcić duchowo, moralnie i fizycznie (...). Założymy więc drużynę harcerską, w której to pracę oprzemy na Prawie i Przyrzeczeniu Harcerskim, na hasłach w myśl których już przed stu laty młodzież filarecka podejmowała swą pracę, a tymi są: Ojczyzna, Nauka, Cnota”

Pierwszym opiekunem harcerzy był prof. Marcin Gołąb. Dzięki jego wsparciu drużyna rozwijała się bardzo szybko i już po roku, na obchodach rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja, pojawiła się w pełnym umundurowaniu. Jak opisuje Zenon Gośliński, ten pierwszy oficjalny „występ” został przyjęty przez chodzieskie społeczeństwo z dużym uznaniem.

Inna niezwykle podniosła uroczystość w jakiej uczestniczyli członkowie drużyny, związana była z przyjazdem do Chodzieży prezydenta Stanisława Wojciechowskiego. Miało to miejsce 14 września 1925 roku. Stanisław Wojciechowski, był honorowym gościem podczas otwarcia Sanatorium PKP, a harcerze brali udział w jego oficjalnym powitaniu. „Kresy Zachodnie” o wydarzeniu pisały tak: „Po prezentacji na rynku chodzieskim władz powiatu i mowach powitalnych, prezydent przyjechał do sanatorium wśród szpaleru 40 miejscowych i zamiejscowych towarzystw, korporacji i cechów”.

Działalności drużyny nie ułatwiał napływ i odpływ uczniów z gimnazjum. Powodował on m.in. częste zmiany drużynowych. Drugim drużynowym został uczeń klasy V Jan Czarnecki, a już w marcu 1926 roku funkcję przejął Franciszek Kaczmarowski. Ten drugi okazał się świetnym organizatorem, co potwierdzali nie tylko profesorowie i dyrekcja gimnazjum, ale przede wszystkim harcerze, którzy w tamtym czasie należeli do drużyny.

Po jego odejściu, od września 1929 r. kierownictwo „prze-szło” w ręce VI-klasisty, druha M. Mikłaszewskiego - również zapalonego harcerza. Opiekunem drużyny został prof. Emil Krótki, nauczyciel WF i przysposobienia wojskowego.

Dzięki staraniom drużynowego harcerze uzyskali własną harcówkę, która mieściła się przy ul. Kościuszki. Ważnym wydarzeniem w „życiu” drużyny była też pierwsza wieczornica, zorganizowana 15 grudnia 1929 r. w Chodzieskim Domu Kultury. Urządzono ją w celu zgromadzenia funduszy na zakup sprzętu obozowego. Sala była pełna rodziców i zaproszonych gości, dzięki czemu zebrano sporo pieniędzy.

Powodzeniem cieszyła się ponadto sztuka „Rycerze królewny”, wystawiana przy współudziale młodzieży gimnazjalnej i reżyserowana przez nauczyciela zajęć praktycznych i rysunku prof. Molowskiego. Dzięki imprezom oraz materialnej pomocy Sejmiku Powiatowego na koncie drużyny znalazło się tyle środków, że starczyło ich nie tylko na wymarzony przez harcerzy sprzęt, ale także na zakup proporca.

W 1933 drużynę przejmuje Zygmunt Gronowski. Liczy ona już wówczas 116 członków. W międzyczasie w Chodzieży powstaje hufiec harcerski, który w Zielone Świątki organizuje swój pierwszy zlot z udziałem 3 drużyn w łącznej liczbie 200 harcerzy.