Warto wiedzieć: Jak ZUS nas sprawdza, gdy chorujemy

Zwolnienie papierowe (bo może być również elektroniczne) lekarz wypełnia na druku ZUS ZLA. My, jeszcze po staremu, nazywamy go zwykle L-4.
Przebywając na nim, w każdej chwili możemy się spodziewać, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych zechce sprawdzić, czy rzeczywiście mamy problemy ze zdrowiem, czy tylko udajemy, by na przykład dorobić sobie na boku.
Takie sprawdzenie sytuacji urzędnicy Zakładu nazywają kontrolą prawidłowości wykorzystywania zwolnienia lekarskiego za okres, za który przysługuje zasiłek chorobowy.

Na czym polega ta kontrola
Na ustaleniu, czy w okresie orzeczonej niezdolności do pracy:
nie pracujesz zarobkowo;
nie wykorzystujesz zwolnienia lekarskiego w sposób niezgodny z jego celem, na przykład wyjeżdżając na urlop.

Gdy cię złapią na pracowaniu na zwolnieniu
Co się dzieje, gdy okaże się, że podczas zwolnienia lekarskiego pracowałeś?
Kontrolujący sporządzi protokół, w którym to odnotuje. Możesz wnieść do niego uwagi.
Niestety, ten protokół to początek twoich problemów...
Zapamiętaj! Jeżeli potwierdzi się, że w okresie przebywania na zwolnieniu lekarskim wykorzystywałeś je w sposób niezgodny z jego celem albo wykonywałeś pracę zarobkową, tracisz prawo do zasiłku chorobowego - i to za cały okres tego zwolnienia.
Zostaniesz o tym powiadomiony decyzją, od której przysługuje ci odwołanie do sądu. Musisz je złożyć w ciągu miesiąca od dnia otrzymania decyzji.

Mogą też cię zbadać

ZUS, a konkretniej jego lekarz orzecznik, ma prawo przeprowadzić również kontrolę prawidłowości orzekania o niezdolności do pracy. To znaczyć sprawdzić, czy rzeczywiście jesteś chory. W tym właśnie celu ZUS może:
przeprowadzić badanie lekarskie - w miejscu przez siebie wyznaczonym lub w miejscu twojego pobytu;
skierować cię na badanie specjalistyczne;
zażądać od wystawiającego zaświadczenie lekarskie udostępnienia twojej dokumentacji medycznej;
zlecić wykonanie badań pomocniczych w wyznaczonym terminie.

Jak wzywają na badania

ZUS wysyła do pracownika, który jest na zwolnieniu, wezwanie (za zwrotnym potwierdzeniem odbioru). W piśmie tym określa termin i miejsce badania przez lekarza orzecznika lub konsultanta. Może też wskazać termin dostarczenia posiadanych wyników badań pomocniczych.
Uwaga! Musisz udostępnić lekarzowi orzecznikowi przeprowadzającemu badanie dokumentację medyczną, którą posiadasz.
Jeśli uniemożliwisz wykonanie badania albo nie dostarczysz posiadanych wyników w określonym czasie, wówczas twoje zaświadczenie lekarskie traci ważność od dnia następującego po tym terminie.
W takiej sytuacji ZUS wyda decyzję o braku prawa do zasiłku, od której też przysługuje ci prawo odwołania się do sądu.

Gdy uznają, że możesz pracować

Po analizie dokumentacji medycznej i badaniu lekarz orzecznik może stwierdzić, że nie przysługuje ci aż tak długie zwolnienie lekarskie, jakie wcześniej wystawiono. Co wtedy? Wtedy w dniu badania dostaniesz zaświadczenie ZLA/K. Jest traktowane na równi z tym stwierdzającym brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku. Musisz je dostarczyć pracodawcy.
Warto wiedzieć: w tym przypadku ZUS wydaje również decyzję o braku prawa do zasiłku, którą przesyła do ciebie, a kopię do twojego pracodawcy.

Uwaga, to opłaca się wiedzieć!

Kontroli może podlegać każde zwolnienie. Nie ma znaczenia wskazanie lekarskie zamieszczone na zaświadczeniu lekarskim (że chory powinien leżeć albo że może chodzić).
(Autor: Katarzyna Borek)