Pacjenci mogą dostać nawet 200 tys. zł szybkiej rekompensaty za błąd medyczny. Ustawa o prawach pacjenta przyjęta przez Sejm

Ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta i inne ustawy zostały przyjęte przez Sejm 28 lipca 2023 r. Jej najważniejszym elementem jest wprowadzenie Funduszu Kompensacyjnego Zdarzeń Medycznych, dzięki czemu pacjenci lub ich bliscy będą mogli ubiegać się o rekompensatę za uszczerbek na zdrowiu, lub śmierć pacjenta, które zostały spowodowane zdarzeniami medycznymi. Kwota rekompensaty może wynieść nawet 200 tys. zł.

Nowelizacja ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta określa zasady, wysokość oraz tryb przyznawania świadczenia kompensacyjnego w razie wystąpienia zdarzeń medycznych.

Zdarzenia medyczne są rozumiane jak negatywne skutki dla pacjenta, które zaistniały podczas udzielania lub w efekcie udzielenia bądź zaniechania udzielenia świadczenia zdrowotnego. Mogą to być:

• uszkodzenie ciała lub rozstrój zdrowia pacjenta,
• zakażenie pacjenta biologicznym czynnikiem chorobotwórczym,
• śmierć pacjenta (do której z wysokim prawdopodobieństwem mogłoby nie dojść w przypadku udzielenia świadczenia zgodnie z aktualną wiedzą medyczną, bądź zastosowaniu innej dostępnej metody diagnostycznej).

Pacjenci lub ich bliscy będą mogli otrzymać nawet kilkaset tysięcy złotych rekompensaty za doznany błąd medyczny. Za prowadzenie Funduszu Kompensacyjnego Zdarzeń Medycznych odpowiedzialny będzie Rzecznik Praw Pacjenta (RPP), w którego kompetencjach już jest fundusz szczepień ochronnych oraz badań klinicznych. Do obowiązków rzecznika będzie też zbieranie informacji dotyczących występowania zdarzeń medycznych. Na tej podstawie będą przygotowywane rekomendacje, analizy i raporty w zakresie bezpieczeństwa pacjenta.

Kwota rekompensaty będzie zależeć od zaistniałej sytuacji:

• za zakażenie biologiczne czynnikiem chorobotwórczym świadczenie będzie wynosić od 2 tys. zł do 200 tys. zł,
• za uszkodzenia ciała lub rozstrój zdrowia – od 2 tys. zł do 200 tys. zł,
• za śmierć pacjenta – od 20 tys. zł do 100 tys. zł.

Warto podkreślić, że wysokości świadczeń będą co roku waloryzowane o wskaźnik inflacji (z zaokrągleniem do pełnych złotych w górę). Wysokość świadczeń będzie można sprawdzić na stronie internetowej RPP.

Jeżeli dojdzie do śmierci pacjenta, świadczenie kompensacyjne będzie przysługiwać: 

• krewnemu pierwszego stopnia,
• małżonkowi niepozostającemu w separacji,
• osobie pozostającej w stosunku przysposobienia,
• osobie pozostającej z pacjentem we wspólnym pożyciu.

Sposób ustalania wysokości rekompensat zostanie określony w rozporządzeniu przez ministra zdrowia po zasięgnięciu opinii RPP. Pod uwagę będą brane m.in. to, jak zakażenie biologicznym czynnikiem chorobotwórczym wpłynęło na życie pacjenta – uciążliwość leczenia, uszczerbek na zdrowiu, pogorszenie jakości życia. W przypadku śmierci pacjenta na wysokość świadczenia wpływ będzie miał wiek pacjenta oraz stopień pokrewieństwa bliskich pacjenta, którzy starają się o rekompensatę.

Wnioski o przyznanie świadczenia kompensacyjnego będą składane do Rzecznika Praw Pacjenta po roku od zdarzenia medycznego (czyli rok po tym, jak wnioskodawca dowiedział się o uszkodzeniu ciała, rozstroju zdrowia, zakażeniu biologicznym lub śmierci pacjenta).

– Termin przedawnienia to trzy lata od powzięcia informacji o powyższych następstwach – czytamy na portalu Rynek Zdrowia.

Koszt złożenia wniosku to 300 zł. Wysokość opłaty – podobnie jak wysokości świadczeń – będzie co roku waloryzowana o wskaźnik inflacji do pełnych złotych w górę. Kwotę należy wpłacić na rachunek bankowy funduszu kompensacyjnego. Informacje dotyczące wysokości opłaty będą się znajdować na stronie internetowej RPP. Co ważne, opłata będzie zwracana w przypadku przyznania świadczenia.

We wniosku do RPP muszą się znaleźć następujące informacje:

• dane teleadresowe,
• wskazanie odpowiedniego zdarzenia medycznego,
• stopień pokrewieństwa wnioskodawcy z pacjentem,
• wskazanie faktów i dat związanych ze zdarzeniem.

Dodatkowo wniosek musi zawierać oświadczenie, w którym wybrzmiewa, że w sprawie skutków zdarzenia nie toczy się żadne postępowanie cywilne (jeżeli tak jest, to procedura kompensacyjna nie jest wszczynana). Informacje zawarte we wniosku będą składane pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń. Jeżeli wniosek będzie niekompletny, RPP wezwie wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 30 dni od doręczenia wezwania. Po przekroczeniu tego czasu wniosek nie będzie rozpatrywany.

Sprawę oceni grono ekspertów (min. 20 osób powołanych przez RPP, z czego min. 15 musi być lekarzami). Zespół będzie musiał wydać opinię do dwóch miesięcy, a decyzja o przyznaniu lub nieprzyznaniu rekompensaty ma być wydana do trzech miesięcy. Wojewódzkie komisje do spraw orzekania o zdarzeniach medycznych, które obecnie funkcjonują, zostaną zlikwidowane 1 lipca 2024 r.

Pacjenci i ich bliscy będą mogli się odwołać od decyzji do specjalnej komisji. W ciągu 30 dni od otrzymania decyzji należy złożyć oświadczenie o przyjęciu lub nieprzyjęciu świadczenia kompensacyjnego. Świadczenie będzie wypłacane w terminie do 14 dni od złożenia oświadczenia o przyjęciu rekompensaty. Należy podkreślić, że przyjęcie świadczenia będzie równoznaczne z brakiem możliwości starania się o inne roszczenia, które mogą wynikać ze zdarzenia medycznego w zakresie szkód, które ujawniły się od dnia złożenia wniosku:

• odszkodowanie,
• rentę,
• zadośćuczynienie pieniężne.

Odwołanie od decyzji RPP rozpatrzy Komisja Odwoławcza do spraw Świadczeń z Funduszu Kompensacyjnego Zdarzeń Medycznych. Konieczne będzie wniesienie opłaty w wysokości 200 zł (opłata zostanie zwrócona, gdy komisja pozytywnie rozpatrzy wniosek).

Źródła:

• Ustawa o zmianie ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta oraz niektórych innych ustaw
• Do 200 tys. zł szybkiej rekompensaty za błąd medyczny. Ta ustawa zmieni sytuację pacjentów i ich bliskich Rynek Zdrowia