Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Chodzieżanie z pasją: Zbigniew Peksa tworzy w Chodzieży znane na całym świecie modele szybowców! [ZDJĘCIA]

Olga Żądło
Do udziału w kolejnym odcinku cyklu “Chodzieżanie z pasją” zaprosiliśmy Zbigniewa Peksę - pasjonata lotnictwa, który swoją pasję wcielił w życie i dziś projektuje i wykonuje znane na całym świecie modele szybowców.

Panie Zbigniewie, skąd takie hobby? Czy zawsze pasjonował się Pan lataniem?

W różnych okresach mega życia przewijały się różne pasje. Oprócz lotnictwa od młodych lat pasjonowało mnie żeglarstwo. Jako junior, czyli w latach szkoły podstawowej, byłem czynnym zawodnikiem. Zaliczyłem też wiele zwycięstw w regatach i jestem posiadaczem wielu pucharów z tego okresu. Wracając jednak do Pani pytania, oczywiście samoloty i szybowce były ze mną, od kiedy pamiętam. Myślę, że niewielu mieszkańców naszego miasta wie, że niedaleko Chodzieży, w Rzadkowie znajdowało się pierwsze działające po II wojnie światowej szybowisko, które później przeniesiono do Leszna. Kilka poniemieckich szybowców, które służyły do szkolenia pilotów trafiło do "Harcówki" Domu Harcerza przy szkole numer 1, gdzie ja, jako młody chłopak, uczestniczyłem w zajęciach tamtejszej modelarni. Te szybowce spalono później w kotłowni, ale ślad po nich utrwalił się w mojej pamięci. Wówczas 10-, 11-letniego chłopca. Myślę, że na rozwój i kontynuację mojej przygody z lotnictwem miał również wpływ mój wujek, pilot wojskowych samolotów. Dlatego na pytanie, od ilu lat się tym zajmuje, mogę odpowiedzieć: od zawsze.

Dlaczego wybór padł akurat na szybowce?

Szybowce są jak ptaki, od setek lat ludzie próbowali je naśladować, skrzydła pierwszych szybowców przypominały skrzydła ptaków, a ich doskonałość przybierała na wartości z biegiem czasu. Dlatego szybowce z wczesnego okresu awiacji są według mnie wyjątkowe, bo swoimi pięknymi kształtami przypominają właśnie ptaki.

Gdzie można zobaczyć latające szybowce? Czy są organizowane jakieś pokazy?

Ze względu na spore rozmiary naszych modeli podczas testów, prób i lotów korzystamy z lotnisk. Bardzo często można spotkać modelarzy na lotnisku np. w Pile. My jeździmy jako firma na spotkania modelarskie po Polsce, latamy również na imprezach zagranicznych w Europie. Modele zbudowane przez nas lub modele zbudowane przez modelarzy z naszych zestawów latają praktycznie na całym świecie. Pandemia oczywiście nieco przyhamowała możliwości wyjazdów czy tańszych wysyłek w odległe zakątki świata, ale mam nadzieję, że już niedługo wszystko wróci do normalności. Mamy swój kanał na YouTube youtube, gdzie można obejrzeć nasze modele w akcji, a filmy i zdjęcia można również zobaczyć na naszej stronie internetowej lub na Facebooku

Ile czasu zajmuje skonstruowanie szybowca?

Nasze szybowce w dużej większości wykonane są z drewna, chociaż w ofercie mamy również modele z kadłubami laminatowymi. Zaprojektowanie takiej klasycznej konstrukcji opiera się przede wszystkim na dobrej dokumentacji zgodniej z oryginałem, w dobie Internetu ten etap nie jest już taki ograniczony jak kiedyś. Szukamy wszystiego, co dotyczy naszego przyszłego szybowca, rysunków, zdjęć, detali itd. Później to już projektowanie wszystkich elementów naszej konstrukcji, które odbywa się w komputerze, z wykorzystaniem nowoczesnych programów "CADowskich". Następnie gotowe elementy wycinane są na ploterach frezujących CNC, co pozwala na powtarzalność i dużą dokładność wycinanych elementów, a średnio model zbudowany jest z 200 do 600 elementów. DO tego dochodzą listwy drewniane, lekka sklejka lub balsa i pokrycie płótnem syntetycznym. Cały proces budowy prototypu od projektu do pierwszego lotu to około 3-6 miesięcy. Budowa kolejnych egzemplarzy tego modelu nie zajmuje więcej jak 4-5 tygodni.

A jaki był najtrudniejszy model, który Pan skonstruował?

Tak, jest taki model, wykonałem go w dwóch egzemplarzach około 15 lat temu. To był model polskiego szybowca inżyniera A. Kocjana Orlik II w skali 1:2, rozpiętość skrzydeł 7,5m i waga 45 kg. Jeden z tych modeli rozbił się przy testach, drugi jest w Grecji i ma się dobrze.

Jak wyglądają testy takiej maszyny? Czy w zimie można testować czy też może potrzebne są jakieś wyjątkowe warunki?

Aby taki szybowiec mógł się wbić w powietrze i być w pełni kontrolowany przez pilota operatora na ziemi musimy zamontować do niego wiele elementów oraz elektronikę, która pozwoli naszej konstrukcji precyzyjnie wykonywać nasze polecenia, wysyłane z ziemi za pośrednictwem fal radiowych. Start, lot, lądowanie nie różni się niczym od prawdziwych szybowców, model szybowca wyciągany jest w powietrze za pomocą modelu samolotu zwanego holownikiem, którym steruje pilot modelarz. Po wyciągnięciu na odpowiednią wysokość, z reguły jest to 300-500 metrów, pilot szybowca zwalnia radiowo zaczep holu i szybowiec zaczyna lot wykorzystując prądy powietrzne, a holownik wraca po następny szybowiec. Modelami można latać cały rok, oczywiście nie lubimy dużych, porywistych wiatrów. Nie wolno latać w czasie burzy i oczywiście nie lubimy deszczu.

A czy zdarzyło się kiedyś, że podczas lotu model się zniszczył?

Oczywiście, zgadza się, że coś pójdzie nie tak, zdarza się to rzadko, ale tak jak w prawdziwym lotnictwie są to sporty dość ryzykowane. Modelarze również zobowiązani są do przestrzegania procedur i oczywiście musimy być wszyscy ubezpieczeni pod tym kątem.

Jak wygląda start maszyny i jak sprowadza się ją później na ziemię?

Żeby odpowiedzieć na to pytanie wrócę do opisanego wcześniej startu, tak więc nasz szybowiec znajduje się już na określonej wysokości, został zwolniony radiowo hol i rozpoczął się lot, teraz żeby utrzymać się jak najdłużej w powietrzu szukamy prądów wznoszących, wykorzystując do tego celu umieszczone na pokładzie modelu urządzenie zwane wariometrem, które mówi nam czy jesteśmy w strefie wznoszenia czy duszenia (opadania). Wykorzystując kominy wznosimy się uważając, aby nasza wysokość była bezpieczna, nie wolno nam stracić modelu z pola widzenia. Przy dobrych warunkach model z 300m w ciągu kilku minut może wznieść się na 1000 i więcej metrów, muszę dodać, że ograniczeniem wysokości lotu nie jest zasięg nadajnika sterującego, lecz nasz wzrok. Lądowanie po locie wygląda i odbywa się tak samo jak w prawdziwym lotnictwie, zarówno prawdziwy szybowiec jak i model ma tylko jedno podejście do lądowania i jest to zazwyczaj najtrudniejszy z wszystkich etapów lotu. Dlatego każdy pilot modelu musi ten etap lotu zaplanować bardzo precyzyjnie, po ładnym precyzyjnym lądowaniu pilot otrzymuje oklaski.

Jakie ma Pan najbliższe plany i marzenia związane z szybowcami? Jakiś konkretny model, może lot w trudnych warunkach?

Moja pasja to nie tylko plany związane z nowymi konstrukcjami, tych konstrukcji jest tak dużo, że chyba do końca żywota nie był bym w stanie ich zaprojektować, realizując swoje plany, przede wszystkim spełniam się zawodowo. Moi znajomi i przyjaciele twierdzą, że ja nie pracuję, tylko uprawiam swoje hobby. Myślę, że mają rację. Jesteśmy małą firmą rodziną, mamy również pracowników z zewnątrz. Jesteśmy na rynku około 12 lat, współpracujemy z kilkoma firmami, które jako kooperanci wykonują dla nas podzespoły lub dostarczają materiały do budowy szybowców. Modele budujemy głównie na zamówienie, ale mamy też naszych przedstawicieli w całej Europie. W tej chwili w ofercie mamy około 40 modeli szybowców i samolotów polskich, niemieckich, szwajcarskich i angielskich. Nasza oferta skierowana jest głównie na rynek Zachodni, jednak z roku na rok zwiększa się popyt i zainteresowanie naszymi modelami przez rodzimych modelarzy. I już zupełnie na koniec, moim marzeniem jest utworzenie w naszym mieście modelarni dla dzieci i młodzieży. Dlaczego? Sam mam wnuka, który jest już "zarażony" tą pasją. Chciałbym spróbować zarazić pasją do lotnictwa również innych.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Jak działają oszuści - fałszywe SMS "od najbliższych"

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na chodziez.naszemiasto.pl Nasze Miasto