Biblioteka Publiczna w Chodzieży ma 70 lat, ale nie była pierwszym księgozbiorem w mieście

Świętująca w tym roku swoje 70-lecie Miejska Biblioteka Publiczna w Chodzieży została oddana do użytku 3 maja 1946 r. - i właśnie na podstawie tej daty ustalane są obchody wszystkich jej jubileuszy. Warto jednak podkreślić, iż faktyczne początki bibliotekarstwa w Chodzieży miały miejsce już wcześniej, bo w okresie międzywojennym.

Jak mówi dyrektor biblioteki Dorota Grewling, były one związane z działalnością Towarzystwa Czytelni Ludowych.
- Ideą TCL było krzewienie polskości. Jego przedstawiciele zakładali w tym celu biblioteki ludowe, które mieściły się na przykład przy kościołach i na plebaniach - mówi D. Grewling.

Również pierwsza chodzieska biblioteka powstała właśnie na plebanii. Założył ją ksiądz Ignacy Czechowski - ówczesny proboszcz i zarazem prezes powiatowej komórki TCL. Jedną z pierwszych bibliotekarek była siostra proboszcza, Kazimiera Czechowska.

Jak czytamy w opracowanym przez Zofię Grabską biogramie księdza Czechowskiego, który ukazał się w 1991 roku nakładem Towarzystwa Miłośników Ziemi Chodzieskiej, przed przybyciem kapłana do Chodzieży struktury TCL były w mieście niemalże „zanikłe”. Ksiądz Czechowski nie tylko pobudził je do nowego życia, ale jako prezes Towarzystwa na miasto i powiat, założył jego filie w Margoninie, Ujściu, Pile, Jaktorowie i Morzewie.

„Biblioteki przez wypożyczanie książek przyczyniły się do rozwoju oświaty i zachowania języka polskiego, a niejednokrotnie do repolonizacji zniemczonych Polaków” - pisze Zofia Grabska.

Książki cenił na równi z medycyną
Następcą i kontynuatorem pracy ks. Czechowskiego był Stefan Michalski - dzisiejszy patron Miejskiej Biblioteki Publicznej. Był on lekarzem, znanym ze swojego poświęcenia dla pacjentów. Swoją praktykę medyczną rozpoczął na poznańskiej prowincji. Jednocześnie mocno angażował się w życie społeczne „stolicy” Wielkopolski.

W 1906 roku został na przykład jednym ze współzałożycieli nowego „Kuriera Poznańskiego” oraz członkiem rady nadzorczej Nowej Drukarni Polskiej. Jego największą pasją było jednak bibliotekarstwo. Dlatego w krótkim czasie zrezygnował ze wszystkich pełnionych funkcji na rzecz pracy w Towarzystwie Czytelni Ludowych. Przez wiele lat rozwijał swoją działalność w biurze centrali TCL - m.in. jako bibliotekarz główny - aby ostatecznie skoncentrować się na reformowaniu i reorganizowaniu pracy bibliotek.

W 1920 roku Stefan Michalski przeprowadził się do Chodzieży i objął stanowisko lekarza powiatowego w tutejszym szpitalu. Również w naszym mieście dał się poznać jako zaangażowany działacz oświatowo-społeczny.
Po przejęciu od ks. Czechowskiego kierownictwa w powiatowym oddziale TCL, wykorzystał swoje doświadczenie, aby uczynić chodzieską bibliotekę placówką wzorcową dla bibliotek w terenie. Księgozbiór wzbogacany był systematycznie co miesiąc, a fundusze na zakup książek pochodziły ze składek członkowskich TCL, zbiórek ulicznych i imprez.

Subwencje na potrzeby biblioteki przekazywała również fabryka porcelany. „Kupowano dzieła przeznaczone dla dorosłych i młodzieży, bowiem najliczniejszą grupę czytelników stanowiła młodzież szkolna i ludzie w starszym wieku. Praca biblioteczna prowadzona była społecznie, nawet bibliotekarki nie otrzymywały za nią wynagrodzenia (...). Kres niezwykłej i chlubnej działalności Stefana Michalskiego położyła przedwczesna śmierć” - pisze Dorota Grewling w opublikowanym w 1991 roku biogramie Stefana Michalskiego, wydanym z okazji obwołania go patronem Miejskiej Biblioteki Publicznej.

Nie obyło się bez przeprowadzek
Formalny początek historii dzisiejszej MBP to wspomniany już rok 1946. Wówczas przy ul. Zamkowej, w miejscu dawnej synagogi, miało miejsce otwarcie biblioteki powszechnej. Mieściła się ona w specjalnie do tego celu postawionym baraku. Otwarcia dokonał ówczesny starosta chodzieski Zygmunt Sierakowski.

Już dwa lata później konieczna okazała się przeprowadzka księgozbioru - w drewnianym budynku wybuchł bowiem pożar. Później bibliotekę przenoszono jeszcze kilkukrotnie - m.in. ze względu na remonty.

Obecną siedzibę przy ul. Kościuszki otrzymała w 1955 roku, ale dopiero w roku 1989 na jej potrzeby przeznaczono cały budynek, dzięki czemu wszystkie działy mogły zostać zlokalizowane w jednym miejscu. „Najmłodszym” z nich jest oczywiście otwarty dwa lata temu dział Historii i Tradycji - czyli długo oczekiwany przez mieszkańców zalążek muzeum.