40 rocznica Porozumień Sierpniowych. Solidarność w Budzyniu.

30 sierpnia przypada 40 rocznica Porozumień Sierpniowych na mocy, których 17 września 1980 roku w Gdańsku przedstawiciele robotników z całej Polski powołali do życia ogólnopolski Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność. Ta fala wolnościowych zmian rozlała się po całym kraju, także w powiecie chodzieskim.
W Budzyniu w Spółdzielni Pracy Metalowcy pod koniec sierpnia 1980 roku zawiązała się grupa pracowników pod nieformalnym przywództwem mistrza zmianowego Stefana Dąbrowicza, która chciała połączyć się do ogólnopolskiego strajku robotników. Rozpoczęły się kilkugodzinne przerwy w pracy, ale nie ogłaszano strajku. Po kilku dniach do budyńskiego zakładu przyjechał prezes zakładu z województwa. Pracownicy zostali zastraszenie, na początku zwolnieniem z pracy, część załogi została poproszona na indywidualne rozmowy do gabinetu szefostwa zakładu. Po kilku dniach negocjacji pozostała niewielka grupa głównie młodych pracowników. Jak wspomina Stefan Dąbrowicz po kilku dniach negocjacji w zakładzie poszedłem do domu i w drodze podjechał samochód milicyjny i zostałem brutalnie zatrzymany i przewieziony na posterunek milicji w Budzyniu. Było to dla mnie ciężkie przesłuchanie, zostałem zastraszony tak mocno, że przestałem angażować się w dalsze protesty w zakładzie, które po tym dniu ustały. Dopiero w 1989 roku na nowo zaangażowałem się w przemiany demokratyczne.

Po tym czasie w Budzyniu zaczęto w konspiracji prowadzić rozmowy na temat powołania Solidarności, spotykano się w mieszkaniach prywatnych. Dopiero następnego roku w marcu wówczas w największym zakładzie w Budzyniu czyli w Kombinacie PGR powołano Komitet Założycielski NSZZ Solidarność w skład którego weszli: Jerzy Adamowski, Ryszard Cybulski, Ryszard Lepkowski, Tadeusz Kolasa, Ambroży Cabel, Michał Zbończyniak, Zbigniew Bielecki i Lech Dybek. Na jego czele stanął Ryszard Cybulski, który w kwietniu zarejestrował w Poznaniu NSZZ Solidarność.
Następnie odbyło się walne zebranie Komisji Zakładowej NSZZ Solidarność w baraku PGR przy ul. Przemysłowej i tam wybrano na przewodniczącego Zbigniewa Walkowiaka, a zastępcom przewodniczącego został Ryszard Cybulski. Do Solidarności zapisało się od razu 450 osób na 900 pracujących w Kombinacie ludzie poczuli wolność i chcieli zmian. W czerwcu 1981 roku został utworzony przez kilka budzyńskich zakładów i solidarność rolniczą Międzyzakładowy Komitet NSZZ Solidarność, którego przewodniczącym został Lech Dybek. Idea była dobra, ale już w 13 grudnia 1918 roku wprowadzono w Polsce stan wojenny i Solidarność w Budzyniu została zdelegalizowana, Służba Bezpieczeństwa przesłuchała szefostwo budzyńskiej Solidarności i skonfiskowano wszystkie dokumenty i pieczątki, których nigdy nie oddano. Szczególnych szykan ze strony SB doznał Lech Dybek.

Ryszard Cybulski współinicjator powołania Solidarności: Komisja Zakładowa Solidarność w Budzyniu zajmowała się głównie sprawami pracowniczymi. Był to czas nadziei na lepszą przyszłość przerwany niestety wprowadzeniem stanu wojennego. Dopiero rok 1989 przyniósł zmiany zapoczątkowane Okrągłym Stołem. Niestety dla pracowników PGR nie były to czasy pomyślne. Zmiany polityczne roku 89 i 90 doprowadziły do założenia Komitetu Obywatelskiego w Budzyniu, który poprzez wybory doprowadził do demokratycznych zmian w samorządzie. Szkoda, że na tablicach kalendarium Budzynia na Rynku i w muzeum nie ma wzmianki o tych ważnych wydarzeniach dla naszego miasta i Polski.