Wyborcze ABC, czyli jak głosować w wyborach samorządowych 2024 roku

Ponadto na terenie naszego województwa wybierzemy 39 radnych do Sejmiku Samorządowego Województwa Wielkopolskiego. Tam gdzie zajdzie taka konieczność, 21 kwietnia czeka nas druga tura wyborów.
W dniu wyborów lokalne wyborcze będą czynne w godz. 7.-21. Swoich kandydatów w wyborach w naszym regionie wystawi 213 komitetów wyborczych, a w podziale mandatów uczestniczą listy kandydatów tych komitetów wyborczych, na których listy w skali gminy oddano co najmniej 5 % ważnie oddanych głosów.
Głosować będziemy łącznie w 2 834 obwodowych komisjach wyborczych. Na radnych Sejmiku Samorządowego Województwa Wielkopolskiego; prezydenta, burmistrza lub wójta, radnych rady powiatów (ziemskich) oraz radnych gmin. Ale po kolei.

W wyborach do Sejmiku Samorządowego Województwa Wielkopolskiego wybierać będziemy 39 radnych. Nasze województwo podzielone zostało na 6 okręgów wyborczych:
Okręg nr 1 - Miasto Poznań (5 mandatów w Sejmiku), okręg nr 2 - powiaty: chodzieski, czarnkowsko-trzcianecki, międzychodzki, obornicki, pilski, szamotulski, wągrowiecki, złotowski (7), okręg nr 3 - powiaty: poznański, śremski, średzki, gnieźnieński, wrzesiński (8); okręg nr 4 - Miasto Konin, powiaty: koniński, kolski, słupecki, turecki (5); okręg nr 5 - Miasto Kalisz, powiaty: kępiński, kaliski, ostrowski, ostrzeszowski, jarociński, pleszewski (7); okręg nr 6 - Miasto Leszno, powiaty: gostyński, grodziski, kościański, krotoszyński, leszczyński, nowotomyski, rawicki, wolsztyński (7).
O 39 miejsc w wielkopolskim Sejmiku ubiega się - jak wynika z listy opublikowanej na stronie Państwowej Komisji Wyborczej - 392 kandydatów, czyli ponad 10 na jedno miejsce.
Wybrani przez nas w wyborach bezpośrednich radni sejmiku - zgodnie z Ustawą o samorządzie województwa - bezwzględną większością głosów wybiorą później marszałka województwa, a zwykłą większością wicemarszałków oraz pozostałych członków zarządu. Co ważne, marszałek nie musi być jednym z radnych.
W swoim okręgu wyborczym wybieramy jednego spośród wszystkich kandydatów na liście do sejmiku.

Oprócz radnych Sejmiku, w Wielkopolsce wybierzemy również 7 prezydentów miast. Wybierać ich będziemy m.in. w czterech wielkopolskich miastach mających status miast na prawach powiatu (powiatów grodzkich). Mowa o Kaliszu (byłe miasto wojewódzkie, pow. 100 tys. mieszkańców), Koninie (b. miasto wojewódzkie), Lesznie (b. miasto wojewódzkie) i Poznaniu (miasto wojewódzkie, pow. 100 tys. mieszkańców). Tak na marginesie, na wspomniane miasto na prawach powiatu swego czasu nie załapała się będąca miastem wojewódzkim przed wejściem w życie nowego podziału terytorialnego naszego kraju - Piła. Jako jedno z trzech w Polsce byłych wojewódzkich ośrodków obok Ciechanowa i Sieradza.
Niemniej jednak i w Pile będziemy wybierać prezydenta. Podobnie jak w Gnieźnie czy Ostrowie Wielkopolskim. Z tego względu, iż trzy wspomniane ośrodki w 1990 roku zamieszkiwało powyżej 50 000 mieszkańców i cieszą się statusem miast prezydenckich.
Z kolei nazwiska 112 wielkopolskich burmistrzów poznamy w gminach miejskich lub miejsko-wiejskich, których stolice posiadają prawa miejskie, 107 wójtów zaś wyłonionych zostanie przez mieszkańców gmin wiejskich.
Łącznie o fotel prezydenta, burmistrza czy wójta powalczy 581 kandydatów.

W Wielkopolsce mamy 35 powiatów (31 ziemskich i 4 grodzkie). W wyborach samorządowych radnych wybierać będziemy jednak tylko do 31 rad powiatów ziemskich. Tylko, albowiem w powiatach grodzkich (Kalisz, Konin, Leszno i Poznań) nie ma rad powiatów, a ich funkcje spełniają rady miast.
O fotele radnych do wszystkich 31 rad powiatów w Wielkopolsce ubiega się w tym roku łącznie 4 250 kandydatów. Liczba mandatów w poszczególnych powiatach jest różna. W tych do 40 tys. mieszkańców w skład rady powiatu wchodzi 15 radnych oraz po dwóch na każde kolejne rozpoczęte 20 tys. mieszkańców, nie więcej jednak niż 29 radnych.
Wyłonione przez wyborców w głosowaniu bezpośrednim - podobnie jak w przypadku wyborów do sejmiku - rady powiatów bezwzględną większością głosów wybiorą później starostę. A w kolejnym etapie wicestarostów i członków zarządu.
W swoim okręgu wyborczym wybieramy jednego spośród wszystkich kandydatów do rady powiatu na liście.

W Wielkopolsce mamy 19 rad miejskich, 100 rad miast i gmin oraz 107 rad gmin. Ich liczebność zależy od liczby mieszkańców. I tak, w skład rady gminy wchodzą radni w liczbie: piętnastu w gminach do 20 000 mieszkańców; dwudziestu jeden w gminach do 50 000 mieszkańców; dwudziestu trzech w gminach do 100 000 mieszkańców; dwudziestu pięciu w gminach do 200 000 mieszkańców oraz po trzech na każde dalsze rozpoczęte 100 000 mieszkańców, nie więcej jednak niż czterdziestu pięciu radnych. Przykładowo w stolicy Wielkopolski wybieranych będzie 35 radnych.
Do rad gmin aspiruje w Wielkopolsce 12 090 kandydatów. Mandat radnego uzyska 3 621 kandydatów.
W swoim okręgu wyborczym wybieramy jednego spośród wszystkich kandydatów do rady gminy na liście.

W pierwszej turze wyborów samorządowych większość mieszkańców Wielkopolski w dniu głosowania otrzyma cztery oddzielne karty do głosowania na kandydatów: do sejmiku województwa; na wójta, burmistrza lub prezydenta miasta; do rady powiatu oraz rady gminy (miasta).
Jedynie trzy karty do głosowania otrzymają mieszkańcy wspomnianych miast na prawach powiatu (Kalisz, Konin, Leszno i Poznań). Zabraknie tutaj listy kandydatów do rady powiatu.
Żeby 7 kwietnia nasz głos był ważny, stawiamy jeden znak „X” na każdej z czterech otrzymanych kart do głosowania. Czyli łącznie cztery znaki „X”.
- W sytuacji, gdy na karcie zabraknie przecięcia lub krzyżyki zostaną postawione przy nazwiskach kilku kandydatów, głos zostanie uznany za nieważny. Nastąpi tak również, kiedy postawimy inny znak niż „X” (np. ptaszka czy kółko), albo nie zostawimy go przy żadnym nazwisku - objaśnia portalsamorzadowy.pl.
Jeśli zdarzy się sytuacja, gdy w danej jednostce samorządowej będziemy mieli zarejestrowanego tylko jednego kandydata na prezydenta, burmistrza czy wójta, obok jego nazwiska pojawią się dwa pola: „za” i „przeciw”. Znak „X” stawiamy wtedy w odpowiednim polu obok. Jeśli w takiej gminie jedyny tam zarejestrowany kandydat nie uzyska więcej niż połowy głosów „za”, wyboru włodarza gminy dokona później rada gminy w głosowaniu tajnym bezwzględną większością głosów.
O fotel prezydenta, burmistrza czy wójta powalczy w Wielkopolsce 581 kandydatów.

W wyborach samorządowych głosować mogą osoby, które najpóźniej w dniu głosowania kończą 18 lat i - co ważne - stale zamieszkują i są ujęci w stałym obwodzie głosowania na obszarze gminy. Z zastrzeżeniem, że nie zostały pozbawione praw publicznych prawomocnym orzeczeniem sądu, nie zostały pozbawione praw wyborczych prawomocnym orzeczeniem Trybunału Stanu oraz nie zostały ubezwłasnowolnieni prawomocnym orzeczeniem sądu.
Żeby członek obwodowej komisji wyborczej wydał nam kartę do głosowania musimy okazać swój dokument tożsamości ze zdjęciem. Najlepiej jeśli będzie to dowód osobisty. Ale można również skorzystać z paszportu.
Jak znaleźć lokal wyborczy i informacje o obwodzie oraz okręgu?
Najprościej zrobić to korzystając z wyszukiwarki obwodów wyborczych na stronie internetowej Państwowej Komisji wyborczej (wybory.gov.p/samorzad2024/pl/obwodowe/wyszukiwarka). Wystarczy wpisać adres, by pod mapą wyświetlił się adres właściwej komisji.
Można też skorzystać z interaktywnej mapy, wybierając kolejno województwo, powiat i gminę. Wyświetli się lista wszystkich komisji w gminie, wraz z obszarem, który obejmują i informacją o tym czy lokal wyborczy jest dostępny dla osób z niepełnosprawnościami.