Sprzątanie Fortu Jakuba - wyjątkowa frekwencja
-Naprawdę, nie spodziewaliśmy się tak wielu osób na sprzątaniu Fortu Jakuba. Wszystkim dziękujemy. Wspólnie mogliśmy się przekonać, że nie trzeba daleko wyjeżdżać, aby znaleźć się w niezwykłym miejscu. Bardzo szybko uporaliśmy się ze stertą śmieci w fosie fortu. Kilkadziesiąt opon, dziesiątki pełnych worków na śmieci, trzy stare kanapy i lodówka trafią na wysypisko. Jednak najważniejsze dzisiaj było spotkanie z dawnymi mieszkańcami Belwederu, czy też Podkowy - podkreślają społecznicy z Fundacji Forteczne Dziedzictwo w Toruniu.
To właśnie dzięki tej fundacji 1 maja Fort św. Jakuba przy ul. Sowińskiego w Toruniu został po wielu latach otwarty - na jeden dzień. Społecznicy porozumieli się z urzędnikami i Zakład Gospodarki Mieszkaniowej otworzył podwoje należącego do miasta zabytku. A tam czekało mnóstwo niespodzianek...
Najpierw sprzątanie, potem zwiedzanie. Emocji przy tym nie brakowało!
Po wspólnym sprzątaniu fortu, z którego przed laty wykwaterowano ostatnich lokatorów, przyszedł czas na jego zwiedzanie. Dla różnych osób miało ono różny wymiar.
Ci, którzy nigdy jeszcze korytarzy fortu nie przemierzali, byli po prostu ciekawi. Po zwiedzaniu natomiast często głęboko poruszeni. - Nie miałam pojęcia, że to taki ogrom. Niesamowite układy pomieszczeń. Czuć historię w każdym metrze kwadratowym -mówi pani Agnieszka.
Dla innych prawdziwą gratką była możliwość zrobienia zdjęć. Tym większą, że nie wiadomo przecież, czy i kiedy podobna okazja się powtórzy! A wnętrza zabytkowego fortu, od piwnicznic aż po szczyty, to scenerie niepowtarzalne!
Szczególne emocje towarzyszyły tym, którzy z Belwederem byli silnie związani. Mowa o dawnych lokatorach fortu przy ul. Sowińskiego, którzy po prostu "musieli tu wrócić" oraz o ich znajomych. Trudno się dziwić, że takim osobom towarzyszyły nie tylko pełne sentymentu wspomnienia, ale nawet wzruszenie.
-Wspólnie zaglądaliśmy do dawnych mieszkań. Brakowało tylko pachnącej kawy, z którą można by usiąść, żeby posłuchać opowieści - relacjonują społecznicy z Fundacji Forteczne Dziedzictwo. -Wiemy już, kto mieszkał na drugim piętrze po prawej. Kto był na fotografiach znalezionych w piwnicy. Kiedy zaglądał listonosz i jakie zabawy miały dzieci na dziedzińcu...
Oczywiście, we wspomnieniach dawnych lokatorów nie brakowało też wątków dotyczących kryminalnej przeszłości fortu. Przez kilka lat kwitł tutaj handel narkotykami w działającym w Belwederze specyficznym sklepiku: z magazynem, wagami, księgowością w zeszytach i kamerami sledzącymi przychodzących klientów.
Ten narkobiznes dawno rozbito, ale oskarżonych o handel do dziś nie osądzono. Proces Tomasza S."Sopla", jego syna i kilkunastu jeszcze innych osób toczy się kolejny już rok przed Sadem Okręgowym w Toruniu. Oskarżonych broni aż 14 adwokatów. kiedy wreszcie zapadnie wyrok? Nie wiadomo. "Nowości" sprawę śledzą od lat.
Skarby znalezione w Belwederze. Redakcja "Nowości" też jest wzruszona!
Po dawnych lokatorach fortu zostały ślady ich życia tutaj. Niektóre gabarytowe, inne - drobne i wzruszające. Zdjęcia ślubne, książki, filiżanki, sztućce, bibelociki... A także -numery naszej gazety!
Pożókłe egzemplarze "Nowości" odkryła i przekazała naszej redakcji pani Ola. Dziękujemy! Posiadamy roczniki gazet z ubiegłego stulecia, ale te egzemplarze wywołały u nas wzruszenie. Właśnie przez fakt, że zostały znalezione w dawnych mieszkaniach - tam były czytane, tam kogoś interesowały, może bawiły, może wzruszyły...
W "Nowościach" z 9 czerwca 1995 roku z zainteresowaniem przypomnieliśmy sobie reportaż redaktora Grzegorza Kończewskiego (byłego dziennikarza naszej gazety) zatytułowany "Krzyże na złom" - o cmentarnych kradzieżach. Tu też znaleźliśmy ciekawy wywiad redaktora Andrzeja Churskiego z Elżbietą Buler, ówczesną dyrektorką Ośrodka im. Fryderyka Chopina w Szafarni.
Niekłamane zainteresowanie w naszym gronie wzbudził też egzemplarz z 8-9-10 maja 1981 roku. Wtedy na pierwszej stronie "Nowości" przypominały zdjęciem, że 9 maja to Dzień Zwycięstwa, a także ze smutkiem donosiły o kradzieży 500 kartek na masło. Tak, tak - był to wówczas jeden z produktów reglamentowanych.
Co będzie dalej z Belwederem? Żal marnować taki potencjał!
Jak wielokrotnie już podkreślaliśmy na naszych lamach, Fort św. Jakuba to olbrzymi potencjał - historyczny i turystyczny. Do tego położony na obrzeżach centrum miasta, kwadrans drogi od starówki. Sąsiedztwo dworca kolejowego też jest tylko zaletą tej lokalizacji.
Zbudowany w latach 1828-1833 fort był jednym z pierwszych elementów obronnych Twierdzy Toruń. W okresie międzywojennym stracił swoje pierwotne przeznaczenie: jego fosę zasypano, a część elementów budowli rozebrano.
W czasach PRL-u należący do miasta fort zaadaptowano na mieszkania, głównie socjalne. Jak pisaliśmy, przez dekady w symbiozie żyli tu lokatorzy, szczury i grzyb na ścianach. Pozostałe do dziś na murach graffiti nie pozostawiają też wątpliwości, że "rządziła tu Elana Toruń".
Obecnie kolejny rok Belweder stoi pusty. Niszczeje. Jego uroda i ogrom potrafią jednak zachwycić nie tylko miłośników fortyfikacji. Miasto od 7 lat obstaje przy tym, by powstało to Centrum Historyczne im. gen. Elżbiety Zawackiej, legendarnej cichociemnej i łączniczki AK. Na realizację gotowego projektu potrzebuje jednak minimum 100 mln zł, a dotacji dotąd - z różnych powodów - nie udało się urzędnikom pozyskać.
Niedawno Malwina Jeżewska, rzeczniczka byłego już prezydenta Michała Zaleskiego, przekazała "Nowościom", że miasto z planu stworzenia muzeum się nie wycofuje, ale pieniędzy nadal brak. Może o dotację skuteczniej zawalczą nowe władze Torunia?
WAŻNE. Fundacja Forteczne Dziedzictwo już zaprasza na kolejną akcję - w czerwcu
- -Cieszymy się, że coraz więcej torunian interesuje tematyka forteczna. I tym bardziej zapraszamy na 2. Święto Twierdzy Toruń obchodzone w ramach Międzynarodowego Dnia Fortów. 2 czerwca 2024 otworzą się obiekty forteczne zazwyczaj zamknięte- zapowiadają społecznicy z Fundacji Forteczne Dziedzictwo w Toruniu.
- Które obiekty tym razem zostaną w Toruniu otwarte dla zainteresowanych? Społecznicy jeszcze nie zdradzili. Ogłoszą to niebawem na swoim profilu na Facebooku. "Sprawdzajcie w aktualnościach, co, gdzie i w jakich godzinach będzie można je zwiedzać!"- zachęcają. Oczywiście, "Nowości" również opiszą szczegóły na łamach.
- Założycielką Fundacji Forteczne Dziedzictwo jest Anna Lamers, znana w Toruniu społeczniczka.
Polecamy nasze grupy i strony na Facebooku:
Nowy pistolet MPS z Fabryki Broni "Łucznik"
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
