Jak to szamocińska młodzież w wikariacie Teatr Otwarty tworzyła

Jolanta Maciołek w latach osiemdziesiątych postanowiła z grupą młodzieży z Szamocina zrealizować widowisko poetycko - muzyczne. Jak wspominała, od razu poprosiła o reżyserską pomoc Józefa Barańskiego, miejscowego polonistę. Sprawami organizacyjnymi i scenografią zajęła się inicjatorka, natomiast opracowaniem muzycznym ksiądz Tadeusz Murawski. Zespół spotykał się „na wikariacie”, właśnie u ks. Tadeusza. Proboszcz Kusztelak także akceptował spotkania teatralnej młodzieży.

Aktorzy Katarzyna Kulczyńska-Śróda i Tomasz Śróda, poznali się w teatrze, a później pobrali, dzisiaj wspominają niezwykłe spotkania z rozrzewnieniem. Tomasz Śróda opowiada tak: -Ksiądz Murawski był bardzo skromnym i niesamowitym człowiekiem, który wpuścił na swoją plebanię żywioł nastolatków. My czekaliśmy na te spotkania cały tydzień, spotykaliśmy się w piątek i on musiał znosić nasze śmiechy i chichy i to wyjadanie kostek cukru z cukiernicy.

Jego żona uzupełnia: - A nasz polonista Józef Barański spokojnie odczekiwał te nasze „wygłupy” i „nagadywanie się”, po tygodniowym niewidzeniu. Obserwował. Może poznawał nas inaczej, nie z perspektywy szkolnych lekcji, może obmyślał dla nas role... kto tam wie. Zupełnie nie przypominał surowego, polonisty ze szkolnej ławy.​

- Zawsze było ciepło, nie tylko filozoficznie - wspomina inny aktor ,,Otwartego” Michał Jędraszczak.

Początkowo zespół występował pod nazwą Teatr Młodzieżowy, później przyjął nazwę Teatr Otwarty. Działał poza oficjalnym, instytucjonalnym systemem kultury i był przez ówczesne władze kontestowany, a organizatorzy (nauczyciele przecież), napominani i przestrzegani. Co oczywiste bowiem, zważywszy, że sztuki wystawiane w kościele św. Apostołów, wymykały się cenzurze. Nie pisano o nim w ówczesnej prasie, co najwyżej odnotowywano jego działalność i ludzi go tworzących w teczkach pewnego urzędu.

W latach 1983- 84 zaczynali od realizacji tekstów, które przywiózł ks. Aleksander Brzeziński. Były to „Gwiazda betlejemska” ( premiera w 1986) i ” Znak krzyża”, bez podanych autorów. Józef Barański zajął się adaptacją, lekko je „podrasował”, bowiem były literacko nie najwyższego lotu. Najbardziej spodobał się „Puchar sumienia”. Ten tekst też został zaadaptowany przez reżysera. Wystawiono również sztukę Barańskiego „Synowie marnotrawni”.

Po wyjeździe z Szamocina księdza Murawskiego, nastąpił roczny okres przerwy, a potem wznowiono w 1991 „Znak krzyża”. Wówczas padła propozycja ze strony Domu Kultury (dyrektora Jana Kajrysa), by tam kontynuować działania teatru.

- Ale zespół, działający dotychczas poza oficjalną instytucją, nie chciał zmienić swojej filozofii - mówi Tomasz Śróda. Praktycznie już żadna sztuka nie powstała. Sprawiły to i trudne warunki „ w piwniczce” i to, że, młodzież, już po maturach wyjeżdżała na studia, a próby spotykania się w weekendy nie bardzo się sprawdzały. Pozostały wspomnienia, wyblakłe scenariusze, trochę zdjęć powyciąganych ze starych rodzinnych albumów. I bardzo ważny dokument - tekst napisany przez reżysera i autora sztuk, Józefa Barańskiego. Za jego przekazanie bardzo dziękuję.

Teatr Otwarty był teatrem Joli Maciołek, Józefa Barańskiego i ks. Tadeusza Murawskiego, a także młodzieży. Najdłużej grali w nim: Joanna Gzylkowiak ( Kaniewska ), Katarzyna Kulczyńska (Śróda), Alina Magdziak (Cholewińska), Barbara Masina ( Cukras), Michał Jędraszczak, Karol Kus, Jacek Ratajczak, Tomasz Śróda i śp.Mikołaj Czech. Występowali też: Sylwia Buciora (Chamczyk), Alina Lo-rkowska (Golińska), Mariola Pietrzyk (Sobczyńska, Milena Stromyło (Kozłowska), Grzegorz Dąbek, Marek Górzyński, Jarek Magdziak, Dariusz Rybarczyk.
Tekst Luba Zarembińska; zdjęcia archiwum państwa Śródów i Jolanty Maciołek

Autorka - Luba Zarembińska - realizuje program stypendialny ze środków Samorządu Województwa Wielkopolskiego